Attributen bij je trouwjurk - de kousenband

Het fenomeen van de kousenband is wellicht niet bij iedereen bekend. De bruid draagt in principe niet één, maar twee kousenbanden: eentje die zij als aandenken kan bewaren, de andere om tijdens het feest weg te gooien. De traditie, zoals voornamelijk Amerika en Canada deze kennen, is overigens ook in Nederland en België steeds populairder aan het worden.

Op de trouwdag worden alle ongehuwde vrouwen uitgenodigd om het bruidsboeket op te vangen. Deze gewoonte komt tegenwoordig bij veel Nederlandse huwelijken voor. Volgens de traditie verwijdert de bruidegom onder toeziend oog van alle gasten de kousenband, terwijl de bruid gaat zitten. Dit mag hij gewoon met zijn handen doen, al wordt het ook vaak met de tanden gedaan: de 'pikantere variant'. De bruidegom werpt vervolgens de kousenband naar de mannen in het gezelschap. De gelukkige die de band weet te onderscheppen, dient deze om het been van de alleenstaande vrouw te schuiven die het bruidsboeket in handen heeft. Volgens de traditionele wetten betekent dit dat deze vrijgezellen de volgende twee zijn die in het huwelijksbootje gaan stappen. In sommige gevallen wordt zelfs beweerd dat dit duo uiteindelijk met elkaar gaat trouwen.

De bruidegom mag de tweede kousenband pas tijdens de huwelijksnacht van het been van zijn vrouw weghalen. De ceremonie waarbij de bruidegom de band verwijdert, betekent dat de bruid afstand wil doen van haar maagdelijkheid tijdens de huwelijksnacht. De bruidegom heeft overigens geen maagdelijk teken bij zich.

De herkomst van de kousenband is niet te achterhalen, maar volgens geschiedenisboeken is deze traditie in de 14e eeuw ontstaan. Er bestaan echter meerdere theorieën over de herkomst van de kousenband.

In Europa geloofde men vroeger dat het geluk bracht als (ongehuwde) gasten een stukje van de bruidsjurk in handen wisten te krijgen. Dit leidde echter tot het verscheuren van de jurk, wat tot verdriet leidde. Om dit te voorkomen werden andere manieren gezocht om de gasten toch iets mee te geven, waarbij verschillende spullen werden weggegooid, zoals de kousenband. Dit leidde soms tot problemen, omdat dronken mannelijke gasten de kousenband probeerden te bemachtigen met grof geweld.

Later bedacht men dat de bruidegom degene moest zijn die de kousenband subtiel verwijderde, om vervolgens zijn vrienden te betrekken bij dit gebeuren. Interessant feitje: de kousenband is oorspronkelijk ook een symbool van maagdelijkheid. De ceremonie waarbij de bruidegom de band verwijdert, betekent dan ook niets meer dan dat de bruid afstand wil doen van haar maagdelijkheid tijdens de huwelijksnacht.

In sommige andere Europese landen bestaan nog andere gebruiken. Zo kent Engeland een oud gebruik waarbij gasten tijdens de huwelijksnacht de bruidssuite in mogen sneaken. De gasten dienen dan te zoeken naar uitgetrokken kousen of de kousenband zelf. Degene die dit vindt, moet dit richting het bruidspaar gooien dat in bed ligt. Lukt het de gast om de kous op het gezicht van de bruid of bruidegom te gooien, dan is die persoon de volgende die trouwt. Dit ritueel komt nog sporadisch voor, aangezien het pas getrouwde koppel graag met z’n tweetjes willen genieten van de huwelijksnacht.

In Spanje wordt een kanten kousenband vaak door de vriendinnen van de bruid in stukken geknipt of gescheurd. Vervolgens wordt dit in een grote schaal gestopt en gaan zij hiermee rond onder de rest van de gasten, om zo stukjes te verkopen. Tevens wordt daarbij vaak de stropdas van de bruidegom aan stukken gesneden, zodat gasten van beiden een ‘stukje’ kunnen aanschaffen. Het geld dat hier aan verdient wordt is een extraatje voor het bruidspaar. Regelmatig wordt deze verkoop ook in de vorm van een veiling gedaan dat vaak voor een hoop plezier zorgt.